Włosi w czasie okupacji hitlerowskiej w Pogórzu

W okresie II Wojny Światowej, na terenach, które należały do gminy Kosakowo, przebywała grupa żołnierzy włoskich. W obronie Gdańska i Gdyni walczyło ich około 300, udzielając wsparcia hitlerowskim okupantom. Byli to żołnierze 1 kompanii 2 batalionu zadymiania – „Nebbiogeno Battaglione”, specjaliści od stawiania zasłony dymnej – tzw. zadymiarze. Do Gdyni przybyli po nieudanej próbie zbombardowania przez aliantów nieukończonego lotniskowca Graf Zeppelin, podjętej z 27 na 28 sierpnia 1942 roku. Zadymiarze byli w stanie przy pomocy agregatów rozmieszczonych w różnych punktach, w ciągu kilkunastu minut postawić sztuczną mgłę uniemożliwiającą celne bombardowanie chronionego obszaru. Struktura operacyjna kompanii składała się z łańcucha tworzonego przez zespoły żołnierzy wyposażonych w ubrania ochronne oraz maski gazowe. Zespoły były połączone przez telefony i funkcjonowały w miejscach rozmieszczenia beczek z cieczą i urządzeń do emisji środków chemicznych pod ciśnieniem. Po ogłoszeniu alarmu, chroniony obszar był zasnuwany niemal równocześnie z różnych punktów na odległość kilku kilometrów przez niebezpieczne chemikalia. Wspominający to włoski żołnierz twierdził, że często nie było przerw na odpoczynek, gdyż alarmy przeciwlotnicze następowały jeden po drugim. Działaniom Włochów przypisuje się małą skuteczność amerykańskiego nalotu w październiku 1943 roku.

Włochy rozpoczęły swój udział w II wojnie światowej 10 czerwca 1940 roku jako sojusznik III Rzeszy. Na skutek odniesionych porażek, w ostatnich dniach lipca 1943 roku doszło do odsunięcia od władzy Benita Mussoliniego i zawarcia 3 września zawieszenia broni z aliantami, ogłoszonego oficjalnie 8 września 1943 roku. 13 października 1943 roku nowy rząd Królestwa Włoch, kierowany przez marszałka Pietra Badoglio, wypowiedział wojnę III Rzeszy i Japonii stając się w ten sposób członkiem koalicji antyfaszystowskiej. Na północy Włoch powstała Włoska Republika Socjalna z Benitem Mussolinim na czele, której pozostali wierni zadymiarze. Z tego powodu włoski 2 batalion zadymiarzy z Gdyni (w tym grupa żołnierze włoskich z Pogórza i 2 kompania wycofana z Kłajpedy / Bałtijska) opuszczały Gdynię dopiero pod naporem Armii Czerwonej w 1945 r. (Ostatnie oddziały włoskich wojsk opuszczały flagę na ziemi niemieckiej 3-05-1945 r.)

Pobyt grupy włoskich żołnierzy w Pogórzu w czasie okupacji hitlerowskiej pamięta pani Ludgarda Ilicka i mówi o nich w swoich wspomnieniach.